Het belang van onafhankelijk onderzoek bij grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer

U bent als werkgever wettelijk verplicht om een veilige werkomgeving te creëren – een breed begrip. Rick Heijnen, onderzoeker bij ISP: “Veiligheid gaat niet alleen over niet uitglijden, maar ook over hoe collega’s met elkaar omgaan.” Ondanks protocollen kan er een melding van grensoverschrijdend gedrag binnenkomen. Hoe handelt u dan? Rick vertelt waarom een onafhankelijk onderzoek voor alle betrokken partijen meerwaarde biedt. Wat valt er onder grensoverschrijdend gedrag?

“Grensoverschrijdend gedrag is simpelweg gedrag waar iemand zich niet goed bij voelt,” vertelt Rick. “Een arm om de schouder leggen is voor de één normaal, maar voor de ander zeer onprettig.” Als werkgever kunt u daarom handvatten bieden door gedragscodes op te stellen. “Maak duidelijk wat wel en niet mag: zowel de geschreven als ongeschreven regels,” adviseert Rick. Zo houdt u grip op de cultuur op de werkvloer en wordt gedrag waar niet iedereen zich comfortabel bij voelt voorkomen. 

Welke stappen moet u als werkgever zetten bij een melding?

Wordt er toch melding gemaakt van een incident, sta dan stil bij de drempel die de melder is overgestapt en behandel de zaak op gepaste wijze. Denk ook goed na over vervolgstappen. Vaak gaan werkgevers direct met beide partijen om tafel. Dat kan nadelig zijn, vertelt Rick: “Soms verwijdert de verdachte vervolgens alle appjes. Dat noemen we het afbreukrisico.” Het loont, mede daarom, om in een zo vroeg mogelijk stadium een onafhankelijk onderzoeksbureau te betrekken. “Dat hoeft niet gelijk een onderzoek te zijn: we zijn er ook gewoon voor advies,” legt Rick uit. 

Houd grip op de situatie met een onafhankelijk onderzoek

Als werkgever bent u nooit volledig onafhankelijk, en vaak heeft u geen werknemers in dienst die een juist onderzoek kunnen instellen. “Stapt u naar de politie, dan geeft u daarmee het onderzoek uit handen. Dat hoeft geen verkeerde beslissing te zijn, maar weet wel dat er wordt gekeken naar strafrechtelijke feiten – een arm om een schouder is niet strafbaar,” aldus Rick. Eerder dit jaar publiceerde de overheid de “Handreiking cultuurverandering op de werkvloer”. In deze handreiking wordt afgeraden om het onderzoek te laten uitvoeren door een advocaat, dit wegens de partijdigheid. Een advocaat dient namelijk altijd te handelen in het belang van haar cliënt, waardoor een dergelijk onderzoek nooit onafhankelijk kan zijn. Een objectief en onafhankelijk onderzoek door een onderzoeksbureau biedt uitkomst. 

Met respect voor de privacy van alle partijen toch de feiten boven tafel   

“Vaak horen we: ‘We hebben een melder en we hebben iemand gesproken die ontkent.’ Men komt niet verder,” vertelt Rick. “Door bepaalde vragen te stellen of andere omstandigheden te onderzoeken kunnen wij er als onafhankelijke onderzoekers toch achter komen of de melding gegrond is.” Ook vindt een melder het vaak prettig om met een onafhankelijke partij te praten, zegt Rick: “Haakjes waardoor een melding betrouwbaar wordt, durft de melder niet altijd te delen met de werkgever, maar wel met ons.”

Het verloop van een extern onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag

Rick vertelt welke stappen ISP zet in een onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag: “We starten met een feitenonderzoek. Daar heeft de werkgever inspraak in: samen bepalen we de doelstelling. Er volgt hoor en wederhoor en eventueel aanvullend onderzoek, bijvoorbeeld het terughalen van verwijderde berichten en gesprekken met getuigen.” In het onderzoeksrapport staan vervolgens de ondernomen stappen en suggesties voor vervolgstappen. Een werkgever bepaalt met de HR-afdeling of de aangesloten advocaat welke maatregelen passend zijn. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld een waarschuwing, ontslag of toch ook aangifte bij de politie. “Ook daarin biedt ISP ondersteuning,” zegt Rick.

Geen melding, maar wel signalen uit de organisatie?

Is er geen directe aanleiding voor een onderzoek, maar komen er wel signalen uit de organisatie over de bedrijfscultuur? Een cultuuronderzoek biedt uitkomst. Ook kan ISP reglementen voor u checken. Neem hiervoor gerust contact met ons op. 

Een laatste advies van Rick: “Neem als werkgever verantwoordelijkheid voor een veilige cultuur. Voorkom dat situaties doorsudderen en uiteindelijk toch ontploffen.”